Pomnik Polskich Sił Zbrojnych, National Memorial Arboretum –Alrewas, Staffordshire
Odlany w Poznaniu, sześciometrowy pomnik jest dziełem mieszkającego w Paryżu architekta i rzeźbiarza Roberta Sobocińskiego. Przedstawia cztery polskie postacie: lotnika dywizjonu 303, marynarza – uczestnika bitwy o Atlantyk, łączniczkę z powstania warszawskiego oraz żołnierza spod Monte Cassino.
Polskie Siły Zbrojne pod dowództwem brytyjskim w czasie drugiej wojny światowej liczyły 120 tys. żołnierzy. Najliczniejszą formacją był II Korpus pod dowództwem gen. Władysława Andersa sformowany z polskich więźniów gułagów, który uczestniczył w kampanii włoskiej. Cokół pomnika to ruiny Warszawy zburzonej w powstaniu, a nad nimi orzeł wznoszący się do lotu na strzaskanej kolumnie.
Pomnik jest centralnym punktem 18-metrowego granitowego kręgu. Na jego obwodzie znajdują się tablice przypominające pola bitew, w których walczyli Polacy. Wśród nich jest tablica upamiętniająca zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Całość zajmuje powierzchnię 314 metrów kwadratowych.
Specjalnie na odsłonięcie sprowadzono flagę RP na drzewcu, sztandar honorowy armii brytyjskiej z Afganistanu, poczty sztandarowe Stowarzyszenie Polskich Kombatantów oraz reprezentacyjną orkiestrę Królewskich Sił Lotniczych (RAF). Patriotyczne pieśni wykonał chór Ave Verum. Za służbę porządkowa odpowiadali polscy harcerze.
Na uroczystość przybyli m.in. książę Kentu, który dokonał odsłonięcia pomnika, książę Westminsteru, mieszkający obecnie w USA wnuk Winstona Churchilla, znany pisarz książek sensacyjnych Frederick Forsyth, były szef sztabu lord Guthrie, minister stanu ds. Europy baronessa Kinnock i inne osobistości oraz 1,5 tys. gości.
Premier Gordon Brown w okolicznościowym przesłaniu podkreślił, że “pomnik jest wyrazem hołdu dla polskich żołnierzy wszystkich formacji walczących w służbie brytyjskiej”. – Będą oni uznani, pamiętani i honorowani z dumą i wdzięcznością – zapewnił. Była premier Margaret Thatcher przypomniała, że “Polska była sojusznikiem W. Brytanii od pierwszego dnia wojny do ostatniego”.
Z okazji uroczystości przesłanie wystosowała też królowa Elżbieta II, która wskazała, że Polacy w drugiej wojnie światowej dali wyraz nie tylko odwadze, ale także odwiecznemu pragnieniu człowieka, jakim jest umiłowanie wolności.
Były minister handlu w rządzie Margaret Thatcher Cecil Parkinson powiedział PAP, że pomnik jest świadectwem pamięci Brytyjczyków o wkładzie Polaków w zwycięstwo nad Hitlerem.
Wieńce złożyli ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz wiceminister obrony Stanisław Komorowski. Pomnik poświęcił i modlitwę za zmarłych odmówił duszpasterz emigracji polskiej, arcybiskup Szczepan Wesoły. W trakcie uroczystości nad pomnikiem przeleciały samoloty Spitfire i Hurricane.
Brytyjskie Arboretum Narodowe to odwiedzane przez ok. 5 tys. osób rocznie miejsce pamięci o poległych w konfliktach w XX wieku wzorowane na Arlington w USA. Znajduje się tam pomnik brytyjskich sił zbrojnych (Armed Forced Memorial) z nazwiskami 48 tys. osób, które zginęły w drugiej wojnie światowej oraz ok. 130 innych pomników wojennych, choć do tej pory nie było żadnego poświęconego Polakom.
Inicjatorami i sponsorami projektu pomnika są polscy członkowie Zakonu Maltańskiego z W. Brytanii oraz dzieci i wnuki polskich żołnierzy walczących na różnych frontach drugiej wojny światowej. Koszty pokryły m.in. Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Stowarzyszenia Lotników Polskich oraz indywidualna zbiórka w różnych krajach.
Na utrzymanie pomnika zostanie przeznaczony m.in. dochód z książki “First to Fight” (“Polska była pierwsza”), która 1 września trafiła na brytyjski rynek i będzie miała drugie, rozszerzone wydanie. Książka dostępna jest również w Polsce.”
Zdjęcia wykonane przez Roberta Małolepszego www.MojaWyspa.co.uk zamieszczone poniżej ilustrują uroczystość odsłonięcia pomnika i spotkanie kombatantów jakie odbyło się przy tej okazji.
HRH książę Kentu dokonał odsłonięcia pomnika w towarzystwie Pani amabasador RP w Londynie Barabary Tuge-Erecińskiej.
Wśród oficjalnych gości widać obok Pani Ambasador Barbary Tuge-Erecińskiej, Prezydenta RP na Obczyźnie Ryszarda Kaczorowskiego i Wiceministra Obrony Narodowej RP Stanisława Komorowskiego.
Pogoda w dniu odsłonięcia pomnika dopisała, więc gości było sporo. Ocenia się liczbę przybyłych do National Memorial Arboretum na około 1500 osób. Najwięcej wśród nich było oczywiście kombatantów.